Celem artykułu było ustalenie charakterystyki reklamy w metaverse oraz jej konsekwencji dla marek i społeczeństwa. Przeprowadzono wywiady z grupą 35 ekspertów reprezentujących agencje reklamowe i reklamodawców z Europy Środkowej i Wschodniej. Wyniki zostały przedstawione w formie modelu koncepcyjnego służącego jako mapa ekosystemu reklamy metaverse. Z badań wynika, że reklama metaverse wykorzystuje istniejące formaty (np. billboardy, lokowanie produktu), jednocześnie rozwijając nowe (np. zautomatyzowane awatary, wirtualne produkty i przestrzenie związane z marką). Ponadto reklama w metaverse służy bardziej budowaniu marki niż bezpośredniemu efektowi. Reklama w metaverse nie jest tak precyzyjnie ukierunkowana jak w Internecie. Biorąc pod uwagę wysokie koszty początkowe, działania te są obecnie bardziej odpowiednie dla międzynarodowych korporacji i znanych globalnych marek. Reklama w metaverse nie jest postrzegana jako związana z podwyższonym ryzykiem dla marki. Jest ona jednak obarczona krótkowzrocznością, rozumianą jako brak długoterminowej perspektywy. Nasze ustalenia ujawniają trzy persony interesariuszy reprezentujące różne podejścia do reklamy metaverse: Ostrożnych Pionierów, Empatycznych Pragmatyków i Entuzjastów Blockchaina. Na koniec zarysowujemy konsekwencje społeczne, odnotowując zmiany w kierunku zautomatyzowanej komunikacji, własności cyfrowej i potencjału metawersum do zastąpienia mediów społecznościowych.

Więcej: Tymoteusz Doligalski, Nikodem Sarna, Bernadett Koles, Aneta Siejka, Robert Kozielski,
Advertising in the metaverse and its implications for brands and society: A multi-stakeholder perspective, Technological Forecasting and Social Change, Volume 209, 2024,123832, ISSN 0040-1625, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0040162524006309

—-

Poniżej fragment opracowania: Nikodem Sarna, Tymoteusz Doligalski, Wojciech Kurowski, Reklama w metawersach. Perspektywa rozwoju internetu i reklamy internetowej, working paper.

Poniżej przedstawiamy wnioski dotyczące reklamy w metawersach wynikające z wywiadów pogłębionych. Respondenci wskazywali na wczesne stadium rozwoju światów metawersalnych, które nie zgromadziły jeszcze odpowiedniej masy krytycznej, a tym samym których przyszłość nie jest pewna. Opisując specyfikę światów wirtualnych respondenci używali zarówno liczby pojedynczej, jak i mnogiej. Akcentowali oni również zróżnicowanie istniejących metawersów. Zdaniem respondentów obejmują one zarówno miejsca (np. Spatial, Decentraland), jak i narzędzia do komunikacji (wykorzystawane w telekonferencjach, czy tez procesach rekrutacyjnych lub onboardingowych). Innym wymiarem różnicującym metawersa jest kwestia interfejsu za pomocą którego można z nich skorzystać. Wyróżnić można tu metawersa dostępne przez przeglądarkę określane jako “płaskie, desktopowe metawersa” oraz te oparte na rzeczywistości wirtualnej i wymagające specjalistycznego osprzętu (np. gogle). Jeszcze inny podział metawersów to te związana z grami i “tradycyjne” metawersa.

Fragmenty opracowania: Doligalski, T. (2014). Podejścia do analizy modeli biznesu. W: T. Doligalski (red.), Modele biznesu w Internecie. Teoria i studia przypadków polskich firm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 95-98.

Hax i Wilde II w modelu nazwanym od greckiej litery delta wyróżnili trzy obszary przewagi konkurencyjnej firm w nowoczesnej (usieciowionej, sieciowej) gospodarce. Są nimi: doskonałość produktowa (best product), bliskość relacji z klientem (customer solutions) oraz uwięzienie klienta (system lock-in).  Strategie bazujące na poszczególnych obszarach są zdaniem autorów modelu ukierunkowane na budowanie więzi (bonds, bonding) z klientem, niemniej cel ten osiągany jest w różny sposób.[1] Continue reading →

Niniejszy wpis zawiera główne tezy z opracowania: E. Tomczyk, T. Doligalski, Predicting New Car Registrations: Nowcasting with Google Search and Macroeconomic Data, [w:] Sł. Partycki (red.), E-społeczeństwo w Europie Środkowej i Wschodniej. Teraźniejszość i perspektywy rozwoju, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015, s. 228-236.

W nowoczesnej gospodarce dostępnych jest wiele źródeł danych opisujących aktualne zjawiska społeczne. Dane te są pomocne przy modelowaniu zachowań różnych podmiotów gospodarczych, takich jak konsumenci lub firmy. Źródłami danych mogą być aukcje internetowe, firmy kurierskie, operatorzy kart płatniczych czy też firmy telekomunikacyjne, gdyż dysponują one precyzyjnymi informacjami na temat transakcji lub zdarzeń w określonych lokalizacjach [2, s.1]. Szczególne znaczenie wśród nich odgrywają wyszukiwarki internetowe posiadające dane na temat treści i częstotliwości zapytań.  Dzięki usłudze Google Trends analizować można liczbę i lokalizacje poszczególnych zapytań kierowanych do wyszukiwarki. Dostępność tego typu danych umożliwia modelowanie zjawisk społecznych zgodnie z zasadami nowcastingu. Continue reading →

W 2015 roku polska Wikipedia odebrała części użytkownikom Neostrady możliwość edycji stron bez logowania (ponad pół miliona adresów IP zostało zablokowanych – więcej).

Tymczasem definicja dobra publicznego mówi o tym, że:
– konsumpcja jest nierywalizacyjna,
– nie ma możliwości wykluczenia kogokolwiek z konsumpcji danego dobra publicznego. Continue reading →

Konferencja naukowa “Strategie e-Biznesu”
15 maja 2019 r., SGH, Warszawa

Zapraszamy do wzięcia udziału w jednodniowej konferencji poświęconej strategiom e-biznesu. Celem konferencji jest zaprezentowanie wyników badań oraz wymiana poglądów dotyczących e-biznesu postrzeganego głównie z perspektywy zarządczej. Zobacz więcej >

Continue reading →

Fragment artykułu:  T. Doligalski, Modele biznesu firm internetowych działających na rynku odbiorców indywidualnych — ujęcie typologiczne, „Marketing i Rynek”, 12/2018.

(…) Od modelu biznesu należy odróżnić model przychodów. Ten ostatni jest sposobem pozyskiwania środków pieniężnych od klientów, terminem pokrewnym do strategii cenowej, a nie obrazem całej firmy. Obrazuje to dobitnie podejście zwane Business Model Canvas  (Osterwalder, Pigneur, 2013), w którym model przychodów jest jednym z dziewięciu elementów konstytuujących model biznesu. W praktyce model przychodów brany jest często za model biznesu. Odnosząc się do ogólnej teorii systemów jest to równoznaczne ze zrównaniem systemu ze sposobem jego zasilania. Model przychodów precyzuje podmiot będący źródłem przychodów (np. klienci, reklamodawcy) oraz zdarzenie z tytułu, którego ono następuje (sprzedaż produktów, emisja reklam). Continue reading →

Artykuł opublikowany jako: T. Doligalski, E-commerce 2018 – wygoda klientów, pot i łzy sprzedawców, “Gazeta SGH”, 12/2018, s. 56-57

Polski rynek e-commerce rozwija się w sposób konsekwentny, raczej bez przełomów i większych wstrząsów. Jego wartość w roku 2018 r. szacowana jest na 45-40 mld zł, co stanowi około 5% sprzedaży detalicznej. Oferuje on nabywcom relatywnie tanie, wygodne i bezpieczne zakupy. Sytuacja sprzedawców internetowych jest mniej komfortowa, gdyż zazwyczaj muszą oni konkurować niską ceną. Continue reading →

Zobacz również – książki o marketingu internetowym i e-biznesie:

1. Internet w zarządzaniu wartością klienta (do pobrania jako pdf)
2. Modele biznesu w Internecie
3. Internet-Based Customer Value Management

Poniżej przedstawiam moje artykuły na temat e-biznesu, w szczególności strategii i modeli e-biznesu. Continue reading →

Opracowanie opublikowane jako: T. Doligalski, Możliwości zastosowania masowej kastomizacji jako usługi internetowej, [w:] Konsument w przestrzeni europejskiej (red. A. Dąbrowska, I. Ozimek), Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur, Warszawa 2009.

Wstęp

Częstym zjawiskiem w relacjach firmy z klientami z wykorzystaniem internetu jest współtworzenie  wartości przez klientów.  Oznacza to podjęcie przez klientów działań, które mają wpływ na finalną kompozycję wartości, którą to oni sami lub też inni klienci otrzymują od firmy.   Zjawisko to jest niezwykle istotne z punktu widzenia strategii firm. Prahalad i Ramaswany poświęcili mu monografię  Przyszłość konkurencji, w której autorzy udowadniają, że to właśnie współtworzenie wartości z klientami jest istotą konkurowania w nowoczesnej gospodarce.
Continue reading →

Fragmenty artykułu:  T. Doligalski, Modele biznesu firm internetowych działających na rynku odbiorców indywidualnych — ujęcie typologiczne, “Marketing i Rynek”, 12/2018.

Zobacz również: T. Doligalski – Internet business models, (pdf, 2018) artykuł opublikowany w “Journal of Business Models”.

W artykule przedstawiono typologię modeli biznesu firm internetowych działających na rynku odbiorców indywidualnych. W jej ramach wyróżniono sprzedawców internetowych, dostawców e-usługi, dostawców treści, platformy wielostronne i animatorów społeczności. W artykule omówiono również pojęcie modeli biznesu w ujęciu systemowym oraz typologicznym, a także porównano ten termin z pojęciem strategii i modelu przychodów.

Continue reading →

Opublikowane jako: Piotr Ruciński, Trudny kawałek tortu internetowego (wywiad z Tymoteuszem Doligalskim), “e-Commerce. Rozwiń swój biznes”, nr 1, listopad 2017.

PR: E-handel stał się tak popularny, że wiele sklepów prowadzonych jest z domu jedno­osobowo. Od czego powinien zacząć przed­siębiorca, który chciałby otworzyć e-sklep?

TD: Przede wszystkim należy rozróżnić dwa mode­le handlu elektronicznego jakimi są producent i pośrednik. W obydwu przypadkach rozpoczę­cie sprzedaży przez internet nie jest specjalnie trudne, o ile pozwala na to specyfika produktu. Można zlecić stworzenie sklepu internetowego lub też od początku skorzystać z dostępnych szablonów sklepów internetowych. W przy­padku producenta sporym wyzwaniem może być stworzenie opisów produktów; pośrednicy często korzystają z opisów produktów otrzy­mywanych przez producentów.
Continue reading →

Poniżej zamieszczone są fragmenty dwóch moich tekstów, w których porównuję pojęcia modelu biznesu i strategii.

1. Fragment artykułu: T. Doligalski, Modele biznesu firm internetowych działających na rynku odbiorców indywidualnych — ujęcie typologiczne​, „Marketing i Rynek”, 12/2018.

Pojęcie modelu biznesu jest często zestawiane ze strategią firmy. W naukach o zarządzaniu pojęcie strategii jest rozumiane na wiele sposobów. Najczęstszymi wspólnymi cechami rozumienia strategii są zdefiniowany cel, sposób jego osiągnięcia, mierzalność, umiejscowienie w czasie oraz odniesienia do różnych interesariuszy (w zależności od typu strategii – klientów, konkurentów, pracowników, akcjonariuszy). W pewnym uproszczeniu można stwierdzić, że model biznesu przedstawia to czym firma jest, natomiast strategia opisuje co firma chce osiągnąć i jak zamierza to zrobić (por. tab. 1).
Continue reading →

• Tekst opublikowany jako: T. Doligalski, Współtworzenie wartości z klientami zorientowane na innych klientów, E-mentor nr 1 (38)/2011.
• Rozszerzenie treści zawartych poniżej znajduje się w monografii: T. Doligalski, Internet w zarządzaniu wartością klienta, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2013. Książka dostępna jest w pliku PDF na zasadach swobodnego dostępu.

Streszczenie

Współtworzenie wartości przez klientów zorientowane na innych jest niezwykle ciekawą koncepcją zarządczą. Istnieje wiele możliwości jej zastosowania, lecz wymagają one rozwoju odpowiednich zasobów i kompetencji. W opracowaniu przedstawiono różne podejścia do współtworzenia wartości, a także proponowaną kategoryzację tego zjawiska.
Continue reading →

• Tekst opublikowany jako: T. Doligalski, Efekty sieciowe a strategie produktowe, “Marketing i Rynek”, 11/2010.
• Pobierz artykuł jako pdf: Efekty sieciowe a strategie produktowe.
• Rozszerzenie treści zawartych poniżej znajduje się w monografii: T. Doligalski, Internet w zarządzaniu wartością klienta, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2013. Książka dostępna jest w pliku PDF na zasadach swobodnego dostępu.

Efekty sieciowe oznaczają sytuację, w której wartości dla klienta zmieniają się wraz z liczbą użytkowników danego produktu.  Opracowanie przedstawia wyniki badań dotyczących wpływu różnych czynników z zakresu strategii produktowych na sukces w sektorze, w którym występują efekty sieciowe. Do czynników tych należą m.in. pierwszeństwo w zaoferowaniu produktu, jakość produktu, kompatybilność, przełomowość i intensywność technologiczna produktu.
Continue reading →

• Opublikowano jako: T. Doligalski, Strategie kształtowania kompozycji wartości dla klienta w internecie, [w:] Marketing w realiach współczesnego rynku. Implikacje otoczenia rynkowego, red. S. Figiel, PWE, Warszawa 2010.
• Rozszerzenie treści zawartych poniżej znajduje się w monografii: T. Doligalski, Internet w zarządzaniu wartością klienta, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2013. Książka dostępna jest w pliku PDF na zasadach swobodnego dostępu.

Streszczenie

Powiązanie poziomu wartości dla klienta z poziomem cen, które jest częstym kryterium kształtowania kompozycji wartości dla klienta w tradycyjnej gospodarce, nie znajduje szerszego zastosowania w przypadku przedsięwzięć internetowych. Autor wyróżnia i opisuje pięć strategii kształtowania kompozycji wartości w Internecie. Są nimi strategia efektywności, wartości darmowych, kompleksowego rozwiązania dla klienta, wartości unikatowych oraz współtworzenia wartości.
Continue reading →

• Fragmenty artykułu:  T. Doligalski, Społeczne uwarunkowania marketingu w internecie i e-biznesu, „e-mentor”, styczeń 2009.
• Zobacz również: T. Doligalski, Internet w zarządzaniu wartością klienta, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2013. Książka dostępna jest w pliku PDF na zasadach swobodnego dostępu.

Przydatnym w zrozumieniu rozwoju i popularyzacji Internetu jest stworzony przez wenezuelską uczoną Carlotę Perez model cyklu życia rewolucji technologicznych. Pod pojęciem rewolucji technologicznej Perez rozumie potężny i zauważalny klaster nowych, dynamicznie się rozwijających technologii, produktów i gałęzi przemysłu zdolny do przeprowadzenia wstrząsu w całej gospodarce i prowadzący do długookresowego wzrostu gospodarczego.[1] Perez wymienia cztery rewolucje technologiczne poprzedzające rozwój i popularyzację Internetu. Są nimi rewolucja przemysłowa (1770–1829), rewolucja kolejowa (1830–1873), rewolucja stali, elektryczności i przemysłu ciężkiego (1875–1918), rewolucja ropy, samochodów i masowej produkcji (1908–1974). [2]

Continue reading →